آشنایی با کتاب مقدس(عهدقدیم -عهدجدید)

جمعه 16 آذر 1397

12:46

...Anahita

[ ]

کتاب مقدس" عنوان مجموعه ای از نوشته های کوچک و بزرگ است که مسیحیان همه و یهودیان بخشی از آنها را "کتاب آسمانی و الهی" خود می دانند. عنوان معروف این مجموعه در زبان انگلیسی و بیشتر زبان های اروپایی (Bible) و یا کلمه های هم خانوادة آن است که از کلمه یونانی Biblia، به معنای "کتاب ها"، گرفته شده است.1

در زبان های فارسی و عربی عنوان "عهدین" نیز برای این کتاب به کار می رود. این عنوان به این اعتقاد مسیحیان اشاره دارد که خدا دو عهد و پیمان2 با انسان بسته است:

یکی "عهد قدیم "3، که در آن خدا از انسان پیمان گرفته است که بر شریعت الهی گردن نهد و آن را انجام دهد. این عهد و پیمان ـ که نماد آن ختنه کردن است ـ ابتدا با حضرت ابراهیم (ع) بسته شده و سپس در زمان حضرت موسی (ع) تجدید و تحکیم شده است.

با ظهور حضرت عیسی(ع) دوران این عهد و پیمان پایان یافته و خدا عهد دیگری با انسان بسته است. این "عهد جدید"4 پیمان بر سر محبت خدا و عیسی مسیح است.

بنابراین مسیحیان به دو دوره و عصر قائلند: 1ـ دوره "عهد قدیم " 2ـ دوره "عهد جدید". آنها متناظر با این تقسیم، کتاب های مربوط به دوره اول را عهد قدیم و کتاب های مربوط به دوره دوم را عهد جدید می خوانند و هر دو قسمت را مقدس و معتبر می شمارند. بنابراین نامگذاری به عهد قدیم و جدید مربوط به مسیحیت است.

اما یهودیان معتقدند که خدا تنها یک پیمان با انسان بسته و آن همان پیمان "شریعت " است. بر این اساس آنان تنها بخش قدیم را، که "عهد" می نامند، قبول دارند.

الف) عهد قدیم

عهد قدیم، که تنها بخش مورد اعتقاد یهودیان و قسمتی از کتاب مسیحیان است، حدود سه چهارم کتاب مقدس را در بر می گیرد. این مجموعه، که گفته می شود طی قرن ها و به دست نویسندگان مختلف نگاشته شده، در برگیرندة مطالب متنوعی از قبیل تاریخ، شریعت، حکمت، مناجات، شعر و پیشگویی است. بیشتر کتاب های این بخش به زبان عبری و اندکی از آن به زبان کلدانی نوشته شده است.5 این مجموعه مشتمل بر 39 یا 46 کتاب است این اختلاف از تفاوت دو نسخة قدیمی عهد قدیم نشأت می گیرد.

دو نسخة قدیمی عهد قدیم

مجموعة عهد قدیم در اصل ـ غیر از بخش کوچکی از آن ـ به زبان عبری نگاشته شده است. در سده های قبل از میلاد مسیح، این مجموعه به یونانی ترجمه شده است. بنابراین، دو نسخة قدیمی از این کتاب وجود دارند که تا اندازه ای با هم متفاوتند.

پس از اشغال سرزمین فلسطین در قرن چهارم قبل از میلاد، به دست اسکندر، یهودیان در سراسر امپراتوری پراکنده شدند و به تدریج زبان مادری خود (عبری) را فراموش کردند و به زبان یونانی روی آوردند. در قرن سوم قبل از میلاد و در زمان حکومت بطلمیوس فیلادلفوس بر مصر، به امر او، یهودیان اسکندریه کتاب عهد قدیم را به زبان یونانی ترجمه کردند. این ترجمه به "سبعینیه" معروف است؛ چون گفته می شود که این کتاب را حدود هفتاد نفر ترجمه کرده اند.

نسخه سبعینیه با متن عبری تفاوت هایی دارد. مهم ترین تفاوت آنها، این است که هفت کتاب در این نسخه موجود است که متن عبری آن در دست نیست. این کتاب ها عبارتند از: طوبیت، یهودیت، حکمت سلیمان، حکمت یشوع بن سیراخ، باروک، کتاب اول مکابیان و کتاب دوم مکابیان.

همچنین برخی از کتاب های موجود در متن عبری در نسخة سبعینیه بخش هایی اضافه دارند.

در دو قرن قبل از مسیحیت و یک قرن پس از آن بسیاری از یهودیان و نیز بعداً مسیحیان، از این نسخه استفاده می کردند، تا اینکه در حدود سال 100 م. سران یهود شورایی تشکیل دادند و بر رسمیت 39 کتاب ـ که در متن عبری بود، ـ رأی دادند و اسفار هفتگانه موجود در ترجمه سبعینیه را غیر قانونی اعلام کردند. اما مسیحیان این نسخه را معتبر دانسته، به استفاده از آن ادامه دادند تا اینکه پروتستان ها در قرن شانزدهم به متن عبری بازگشتند و این هفت کتاب را غیررسمی اعلام کردند.6

بنابراین، یهودیان و پروتستان های مسیحی متن عبری را قانونی می دانند و کتاب های عهد قدیم را 39 عدد می شمرند و دو فرقه مسیحی کاتولیک و ارتدکس نسخه سبعینیه را معتبر دانسته، تعداد کتاب های عهد قدیم را 46 می دانند.

تقسیم بندی عهد قدیم

تفاوت دیگر دو نسخة قدیمی عهد قدیم در ترتیب کتاب های این مجموعه است. مطابق ترتیب و تقسیم نسخة عبری ـ که یهودیان آن را قبول دارند ـ این مجموعه به سه بخش، تورات، نبییم (انبیا) و کتوبیم (مکتوبات)، تقسیم می شود.

"تورات" مشتمل بر پنج سفر پیدایش، خروج، لاویان، اعداد و تثنیه می شود.

بخش دوم، یعنی "کتاب انبیا" به دو بخش انبیای متقدم و انبیای متأخر تقسیم می گردد. بخش نخست، کتاب های یوشع، داوران، دو کتاب سموئیل و دو کتاب پادشاهان را در بر می گیرد و بخش دوم، کتاب های اِشعْیا، ارمیا، حزقیال، هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حبقوق، صنفنیا، حجّی، زکریا و ملاکی را شامل می شود.

بخش سوم، یعنی "مکتوبات"، از کتاب های مزامیر، امثال، ایوب، غزل غزل ها، روت، مراثی ارمیا، استر، جامعه، دانیال، عزرا، نَحمیا و دو کتاب تواریخ ایام تشکیل شده است.

در نسخة سبعینیه، ترتیب کتاب ها و تقسیم بندی آنها به گونة دیگری است. بر طبق تقسیم و ترتیب این نسخه ـ که مورد قبول مسیحیان است ـ این مجموعه به سه بخش "کتاب های تاریخی"، "کتاب های حکمت، مناجات و شعر" و "کتاب های پیشگویی (نبوت)" تقسیم می شود.

بخش اول، شامل پنج سفر تورات و کتاب های یوشع، داوران، روت، دو کتاب سموئیل، دو کتاب پادشاهان، دو کتاب تواریخ ایام، عزرا، نحمیا، و استر می شود.

بخش دوم یعنی "حکمت، مناجات و شعر"، پنج کتاب ایوب، مزامیر، امثال جامعه و غزل غزل ها را شامل می شود.

بخش سوم، که از هفده کتاب تشکیل شده، کتاب های اشعیا، ارمیا، مراثی، ارمیا، حزقیال، دانیال، هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حبقوق، صفنیا، حجّی، زکریا و ملاکی را در بر می گیرد.

ب) عهد جدید

بخش دوم کتاب مقدس عهد جدید است که تنها مسیحیان آن را قبول دارند و یهودیان آن را معتبر نمی دانند. این بخش نیز مشتمل بر کتاب ها و رسالات متنوع و نیز مطالب گوناگونی است. عهد جدید به زبان یونانی نوشته شده است و این در حالی است که حضرت عیسی و حواریون به زبان آرامی ـ که لهجه ای از زبان عبری است، ـ سخن می گفته اند. علت این امر، آن است که با کشورگشایی اسکندر و ایجاد یک امپراتوری بزرگ، زبان و فرهنگ یونانی در بسیاری از مناطق آن تبلیغ شد و زبان یونانی به عنوان زبان علمی و زبان دوم مورد توجه قرار گرفت، به گونه ای که بسیاری از مردم، به خصوص در حوزه دریای مدیترانه، با این زبان آشنایی یافتند. هنگامی که رسولان مسیحی با مردم این مناطق سخن می گفتند و برای آنها می نوشتند، طبیعی بود که از زبان مشترک، یعنی یونانی، استفاده کنند.

تقسیم بندی عهد جدید

عهد جدید به طور کلی به چهار بخش تقسیم می شود:

1. زندگی نامه و سخنان حضرت عیسی: این بخش مشتمل بر چهار انجیل است که گفته می شود متی، مرقس، لوقا و یوحنا آنها را نگاشته اند (کلمه انجیل، یونانی و به معنای مژده است). در واقع این چهار کتاب، سیره عملی و گفتاری حضرت عیسی هستند که افرادی آن را روایت می کنند. سه انجیل نخست سبکی یکسان دارند و مطالب مندرج در آنها هماهنگ است و با فرهنگ یهودی اختلاف چندانی ندارد. در این سه انجیل از الوهیت حضرت عیسی (ع) سخنی نیست. انجیل چهارم از نظر مطالب با سه انجیل دیگر متفاوت است و با فرهنگ یهودی سازگاری ندارد و در آن، الوهیت حضرت عیسی (ع) مطرح شده است. سه انجیل اول، اناجیل همنوا یا همدید (Synoptic) نامیده می شوند.

2. تبلیغات و مسافرتهای تبلیغی مبلغان مسیحی: در این بخش تنها یک کتاب به نام اعمال رسولان وجود دارد که اقدامات حواریون و دیگر مسیحیان، به خصوص پولس را بیان می کند.

3. نامه ها: حواریون و رسولان مسیحی صدر اول، نامه هایی به شهرها و افراد مختلف نگاشته اند که 21 عدد از آنها در مجموعه عهد جدید وجود دارد. سیزده یا چهارده عدد از این نامه ها از پولس و از هفت نامه باقیمانده، سه نامه به یوحنا، دو نامه به پطرس و دو نامه دیگر به یعقوب و یهودا منسوب است.

4. رویا و مکاشفه: در این بخش نیز تنها یک کتاب وجود دارد که به یوحنا منسوب است و در پایان عهد جدید واقع شده است.